Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco

Descripción del Articulo

La presente investigación busca incorporar el Calendario Agrofestivo de la crianza de la papa de la comunidad de Simataucca, en el proceso de aprendizaje de niños y niñas de primaria de una escuela intercultural bilingüe en una comunidad rural del Cusco. El objetivo fundamental de esta investigación...

Descripción completa

Detalles Bibliográficos
Autores: Bustinza Mamani, Judith, Quispe Ovalle, Olga
Formato: tesis de grado
Fecha de Publicación:2024
Institución:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
Repositorio:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
Lenguaje:español
OAI Identifier:oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/132
Enlace del recurso:http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/132
Nivel de acceso:acceso abierto
Materia:Educación Intercultural Bilingüe
Saberes Ancestrales
crianza de la papa
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
id EESPPUKLLA_cb9190a81462c7f2e6a2140d95d52c30
oai_identifier_str oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/132
network_acronym_str EESPPUKLLA
network_name_str EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
repository_id_str
dc.title.es_PE.fl_str_mv Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
title Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
spellingShingle Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
Bustinza Mamani, Judith
Educación Intercultural Bilingüe
Saberes Ancestrales
crianza de la papa
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
title_short Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
title_full Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
title_fullStr Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
title_full_unstemmed Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
title_sort Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cusco
author Bustinza Mamani, Judith
author_facet Bustinza Mamani, Judith
Quispe Ovalle, Olga
author_role author
author2 Quispe Ovalle, Olga
author2_role author
dc.contributor.advisor.fl_str_mv Corzo Arroyo, Ana Inés Carolina
dc.contributor.author.fl_str_mv Bustinza Mamani, Judith
Quispe Ovalle, Olga
dc.subject.es_PE.fl_str_mv Educación Intercultural Bilingüe
Saberes Ancestrales
crianza de la papa
topic Educación Intercultural Bilingüe
Saberes Ancestrales
crianza de la papa
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
dc.subject.ocde.es_PE.fl_str_mv https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
description La presente investigación busca incorporar el Calendario Agrofestivo de la crianza de la papa de la comunidad de Simataucca, en el proceso de aprendizaje de niños y niñas de primaria de una escuela intercultural bilingüe en una comunidad rural del Cusco. El objetivo fundamental de esta investigación es proponer el calendario agrofestivo como recurso educativo para vincular la sabiduría de la crianza de la papa en el proceso educativo de los niños y las niñas de cuarto, quinto y sexto grado de la I.E. N.° 50920 EIB multigrado, de la comunidad campesina de Simataucca. Para el acercamiento de este trabajo se realizó una investigación cualitativa de tipo etnográfica descriptiva. Para la recopilación de datos, se aplicaron entrevistas semiestructuradas a sabios, madres de familia y a docentes, como también a algunos estudiantes. Una de las primeras conclusiones a las que hemos llegado es reconocer que Simataucca cuenta con una riqueza de sabidurías y conocimientos que son guiados por señas y secretos de la naturaleza. Estas señas y secretos que son formas de “conversar” con la naturaleza, están siendo olvidados gradualmente por las nuevas generaciones. Una segunda es que el calendario agrofestivo es una herramienta que no solo sirve para mantener registros y conocimientos, sino que también tiene un valor pedagógico importante, ya que permite integrar a una I.E., conocimientos contextualizados que hacen que los estudiantes se vinculen con los saberes de su comunidad. El calendario ayuda a los docentes a conocer más el contexto, asimismo se la puede utilizar como guía y recurso para elaborar las sesiones de aprendizaje. La tercera conclusión es que, se logró un aprendizaje significativo, es decir los estudiantes tienen conocimiento previo sobre un tema, les resulta más fácil comprender y conectar con la nueva información que se les presenta a través del calendario, este proceso de aprendizaje se observó con la participación activa de los estudiantes. Por otra parte, es evidenciada en las alegrías expresadas de los estudiantes al desarrollar cada tema y también al presentar sus productos finales.
publishDate 2024
dc.date.accessioned.none.fl_str_mv 2025-06-02T04:08:26Z
dc.date.available.none.fl_str_mv 2025-06-02T04:08:26Z
dc.date.issued.fl_str_mv 2024-05-17
dc.type.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/bachelorThesis
dc.type.version.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/publishedVersion
format bachelorThesis
status_str publishedVersion
dc.identifier.uri.none.fl_str_mv http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/132
url http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/132
dc.language.iso.es_PE.fl_str_mv spa
language spa
dc.relation.ispartof.fl_str_mv SUNEDU
dc.rights.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.rights.uri.es_PE.fl_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
eu_rights_str_mv openAccess
rights_invalid_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
dc.format.es_PE.fl_str_mv application/pdf
dc.publisher.es_PE.fl_str_mv Asociación Pukllasunchis
dc.publisher.country.es_PE.fl_str_mv PE
dc.source.none.fl_str_mv reponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
instname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
instacron:EESPPUKLLASUNCHIS
instname_str Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
instacron_str EESPPUKLLASUNCHIS
institution EESPPUKLLASUNCHIS
reponame_str EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
collection EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
bitstream.url.fl_str_mv http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/3/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf.txt
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/4/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf.jpg
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/1/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/2/license.txt
bitstream.checksum.fl_str_mv 3ad6bd66a8d9dadb3011e57b0f7e35ad
7e51138cb217b029d05063129058ba73
4ca600163e5cdb95fdea7d3a25a6fadb
8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33
bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv MD5
MD5
MD5
MD5
repository.name.fl_str_mv Repositorio EESP Pukllasunchis
repository.mail.fl_str_mv repositorio@pukllasunchis.org
_version_ 1835473106237390848
spelling Corzo Arroyo, Ana Inés CarolinaBustinza Mamani, JudithQuispe Ovalle, Olga2025-06-02T04:08:26Z2025-06-02T04:08:26Z2024-05-17http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/132La presente investigación busca incorporar el Calendario Agrofestivo de la crianza de la papa de la comunidad de Simataucca, en el proceso de aprendizaje de niños y niñas de primaria de una escuela intercultural bilingüe en una comunidad rural del Cusco. El objetivo fundamental de esta investigación es proponer el calendario agrofestivo como recurso educativo para vincular la sabiduría de la crianza de la papa en el proceso educativo de los niños y las niñas de cuarto, quinto y sexto grado de la I.E. N.° 50920 EIB multigrado, de la comunidad campesina de Simataucca. Para el acercamiento de este trabajo se realizó una investigación cualitativa de tipo etnográfica descriptiva. Para la recopilación de datos, se aplicaron entrevistas semiestructuradas a sabios, madres de familia y a docentes, como también a algunos estudiantes. Una de las primeras conclusiones a las que hemos llegado es reconocer que Simataucca cuenta con una riqueza de sabidurías y conocimientos que son guiados por señas y secretos de la naturaleza. Estas señas y secretos que son formas de “conversar” con la naturaleza, están siendo olvidados gradualmente por las nuevas generaciones. Una segunda es que el calendario agrofestivo es una herramienta que no solo sirve para mantener registros y conocimientos, sino que también tiene un valor pedagógico importante, ya que permite integrar a una I.E., conocimientos contextualizados que hacen que los estudiantes se vinculen con los saberes de su comunidad. El calendario ayuda a los docentes a conocer más el contexto, asimismo se la puede utilizar como guía y recurso para elaborar las sesiones de aprendizaje. La tercera conclusión es que, se logró un aprendizaje significativo, es decir los estudiantes tienen conocimiento previo sobre un tema, les resulta más fácil comprender y conectar con la nueva información que se les presenta a través del calendario, este proceso de aprendizaje se observó con la participación activa de los estudiantes. Por otra parte, es evidenciada en las alegrías expresadas de los estudiantes al desarrollar cada tema y también al presentar sus productos finales.Astract The present investigation deals with the agrofestive calendar of potato raisin in the Simataucca community as part of bilingual intercultural education in primary education. The fundamental objective of this research is to propose the agro-holiday calendar as an educational resource to link the wisdom of raising potatoes in the educational process of boys and girls in the fourth, fifth and sixth grades of the I.E. No. 50920 Multigrade EIB, Simataucca Farming Community. For the approach of this work, qualitative research of a descriptive ethnographic type was carried out; For data collection, semi-structured interviews were applied to the wise, mothers, teachers and some students. The investigation presents the following conclusions: in conclusion 1 they indicate that the Simataucca community has a wealth of wisdom and knowledge that are guided by the signs and secrets of nature, they are gradually being forgotten by the new generations. The second conclusion presents the agrofestive calendar as a tool that not only serves to keep records and knowledge, but also has an important pedagogical value when integrating an IE, students are linked to knowledge from their pedagogical learning, it also helps any teacher to learn more about the context, you can also use the agrofestivo calendar as a guide and resource to prepare the learning sessions. The third conclusion was significant learning, that is, students have prior knowledge about a subject, it is easier for them to understand and connect with the new information that is presented to them through the calendar, this learning process was observed with active participation. of the students. On the other hand, it is evidenced in the expressed joys of the students when developing each topic and also when presenting their final products. Keywords: Intercultural Bilingual Education (EIB), indigenous knowledge, potato breeding.Pisi rimallapi Kay k`uskikuy yachay rimanmi Simataucca llaqtapi papa uywaymanta, calendario agrofestivo nisqapi, chaymi iskay simipi educación intercultural nisqapi primaria nisqapi. Kay k`uskikuypa aypaynimi ,rurariy huq calendario agrofestivo nisqa kay recurso educativo hina kanampaq, chaynapi papa uyway yachaywan tinkuchinapaq, qari warmakunapa, warmi warmakunapa yachaynimpi, tawa kaq, pichqa kaq hinaspa suqta kaq t`aqakunapi I.E. No. 50920 Multigrado EIB, Simataucca yachay chakra Ayllunkumantapacha. Kay llamk`ayta ackhuykunanpaqmi, investigación cualitativa nisqata llank`arikun, tipo etnográfico descriptivo nisqa ruwakurqa; Willakuy huñunapaqmi, yachaysapakunaman, mamakunaman, yachachiqkunaman, wakin yachakuqkunamanpas entrevistas semiestructuradas nisqakunata churarqayku. Kay k`uskikuy llank`ayqa kay tukupaykunatam qawarichin: 1 kaq tukupaypim qawarichinku simataucca aylluqa achka yachayniyuq, yachayniyuq kasqankuta, chaykunatam puririchinku pachamama willarisqanma hina, pakasqa kayninkunawan, pisi pisimantam qipa wiñaykuna qunqachkanku. Iskay kaq tukupayqa calendario agrofestivo nisqatam qawarichin huk yanapakuy hina, chaymi manan yachaykunata waqaychanallapaqchu tarikun, aswanqa huk importante valor pedagógico nisqayuqmi IE nisqawan hukllawakuspanku, yachakuqkuna yachaykunawan tinkuchisqa kanku yachayninku pedagógico nisqamanta, chaynallataqmi yanapam mayqin yachachiqtapas Astawan yachanankupaq ayllunkumantapacha, ichaqa calendario agrofestivo nisqamanta pacha paqarichikunman sesion de aprendizaje nisqa kunata. Kimsa kaq tukupayqa karqan ancha riqsisqa yachaymi, chaymi yachakuqkunapa ñawpaqmantaraq yachayniyuq kanku, huk yachaymanta, manan sasachu paykunapaq hamut’anankupaq hinaspa tinkunankupaq chay musuq willakuykunawan, chaykunatam paykunaman qawachinku calendario nisqawan, kay yachay puriyqa qawarisqam karqa participación activa nisqa. yachakukkuna. Huk ladumantaq, sapa tema ruwaspa, hinallataq tukukuy rurunkunata rikuchispa, yachakuqkuna kusikuy rikuchisqankupi rikukun.application/pdfspaAsociación PukllasunchisPEinfo:eu-repo/semantics/openAccesshttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/Educación Intercultural BilingüeSaberes Ancestralescrianza de la papahttps://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01Calendario Agrofestivo de la Crianza de la Papa en el Proceso Educativo de los Niños y las Niñas de 4°, 5° y 6° de una Escuela Primaria del Cuscoinfo:eu-repo/semantics/bachelorThesisinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionreponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucionalinstname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchisinstacron:EESPPUKLLASUNCHISSUNEDUhttps://orcid.org/0009-0003-0678-688440881501https://purl.org/pe-repo/renati/type#tesishttps://purl.org/pe-repo/renati/nivel#tituloProfesional112096Eguiluz Duffy, Cecilia MaríaSuárez Sánchez, RichardConde Marquina, Antonieta7612586973783502Licenciado en Educación Primaria Intercultural BilingüeEducación Primaria Intercultural BilingüeEscuela de Educación Superior Pedagógica Privada PukllasunchisTEXTTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdf.txtTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdf.txtExtracted texttext/plain282067http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/3/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf.txt3ad6bd66a8d9dadb3011e57b0f7e35adMD53THUMBNAILTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdf.jpgTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdf.jpgGenerated Thumbnailimage/jpeg5780http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/4/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf.jpg7e51138cb217b029d05063129058ba73MD54ORIGINALTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdfTESIS Bustinza Judith - Quispe Olga.pdfTesis para optar el título profesional de Licenciado en Educación Primaria Intercultural Bilingüeapplication/pdf3683790http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/1/TESIS%20Bustinza%20Judith%20-%20Quispe%20Olga.pdf4ca600163e5cdb95fdea7d3a25a6fadbMD51LICENSElicense.txtlicense.txttext/plain; charset=utf-81748http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/132/2/license.txt8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33MD52PUK/132oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/1322025-06-02 03:02:06.043Repositorio EESP Pukllasunchisrepositorio@pukllasunchis.orgTk9URTogUExBQ0UgWU9VUiBPV04gTElDRU5TRSBIRVJFClRoaXMgc2FtcGxlIGxpY2Vuc2UgaXMgcHJvdmlkZWQgZm9yIGluZm9ybWF0aW9uYWwgcHVycG9zZXMgb25seS4KCk5PTi1FWENMVVNJVkUgRElTVFJJQlVUSU9OIExJQ0VOU0UKCkJ5IHNpZ25pbmcgYW5kIHN1Ym1pdHRpbmcgdGhpcyBsaWNlbnNlLCB5b3UgKHRoZSBhdXRob3Iocykgb3IgY29weXJpZ2h0Cm93bmVyKSBncmFudHMgdG8gRFNwYWNlIFVuaXZlcnNpdHkgKERTVSkgdGhlIG5vbi1leGNsdXNpdmUgcmlnaHQgdG8gcmVwcm9kdWNlLAp0cmFuc2xhdGUgKGFzIGRlZmluZWQgYmVsb3cpLCBhbmQvb3IgZGlzdHJpYnV0ZSB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gKGluY2x1ZGluZwp0aGUgYWJzdHJhY3QpIHdvcmxkd2lkZSBpbiBwcmludCBhbmQgZWxlY3Ryb25pYyBmb3JtYXQgYW5kIGluIGFueSBtZWRpdW0sCmluY2x1ZGluZyBidXQgbm90IGxpbWl0ZWQgdG8gYXVkaW8gb3IgdmlkZW8uCgpZb3UgYWdyZWUgdGhhdCBEU1UgbWF5LCB3aXRob3V0IGNoYW5naW5nIHRoZSBjb250ZW50LCB0cmFuc2xhdGUgdGhlCnN1Ym1pc3Npb24gdG8gYW55IG1lZGl1bSBvciBmb3JtYXQgZm9yIHRoZSBwdXJwb3NlIG9mIHByZXNlcnZhdGlvbi4KCllvdSBhbHNvIGFncmVlIHRoYXQgRFNVIG1heSBrZWVwIG1vcmUgdGhhbiBvbmUgY29weSBvZiB0aGlzIHN1Ym1pc3Npb24gZm9yCnB1cnBvc2VzIG9mIHNlY3VyaXR5LCBiYWNrLXVwIGFuZCBwcmVzZXJ2YXRpb24uCgpZb3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgdGhlIHN1Ym1pc3Npb24gaXMgeW91ciBvcmlnaW5hbCB3b3JrLCBhbmQgdGhhdCB5b3UgaGF2ZQp0aGUgcmlnaHQgdG8gZ3JhbnQgdGhlIHJpZ2h0cyBjb250YWluZWQgaW4gdGhpcyBsaWNlbnNlLiBZb3UgYWxzbyByZXByZXNlbnQKdGhhdCB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gZG9lcyBub3QsIHRvIHRoZSBiZXN0IG9mIHlvdXIga25vd2xlZGdlLCBpbmZyaW5nZSB1cG9uCmFueW9uZSdzIGNvcHlyaWdodC4KCklmIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uIGNvbnRhaW5zIG1hdGVyaWFsIGZvciB3aGljaCB5b3UgZG8gbm90IGhvbGQgY29weXJpZ2h0LAp5b3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgeW91IGhhdmUgb2J0YWluZWQgdGhlIHVucmVzdHJpY3RlZCBwZXJtaXNzaW9uIG9mIHRoZQpjb3B5cmlnaHQgb3duZXIgdG8gZ3JhbnQgRFNVIHRoZSByaWdodHMgcmVxdWlyZWQgYnkgdGhpcyBsaWNlbnNlLCBhbmQgdGhhdApzdWNoIHRoaXJkLXBhcnR5IG93bmVkIG1hdGVyaWFsIGlzIGNsZWFybHkgaWRlbnRpZmllZCBhbmQgYWNrbm93bGVkZ2VkCndpdGhpbiB0aGUgdGV4dCBvciBjb250ZW50IG9mIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uLgoKSUYgVEhFIFNVQk1JU1NJT04gSVMgQkFTRUQgVVBPTiBXT1JLIFRIQVQgSEFTIEJFRU4gU1BPTlNPUkVEIE9SIFNVUFBPUlRFRApCWSBBTiBBR0VOQ1kgT1IgT1JHQU5JWkFUSU9OIE9USEVSIFRIQU4gRFNVLCBZT1UgUkVQUkVTRU5UIFRIQVQgWU9VIEhBVkUKRlVMRklMTEVEIEFOWSBSSUdIVCBPRiBSRVZJRVcgT1IgT1RIRVIgT0JMSUdBVElPTlMgUkVRVUlSRUQgQlkgU1VDSApDT05UUkFDVCBPUiBBR1JFRU1FTlQuCgpEU1Ugd2lsbCBjbGVhcmx5IGlkZW50aWZ5IHlvdXIgbmFtZShzKSBhcyB0aGUgYXV0aG9yKHMpIG9yIG93bmVyKHMpIG9mIHRoZQpzdWJtaXNzaW9uLCBhbmQgd2lsbCBub3QgbWFrZSBhbnkgYWx0ZXJhdGlvbiwgb3RoZXIgdGhhbiBhcyBhbGxvd2VkIGJ5IHRoaXMKbGljZW5zZSwgdG8geW91ciBzdWJtaXNzaW9uLgo=
score 13.983407
Nota importante:
La información contenida en este registro es de entera responsabilidad de la institución que gestiona el repositorio institucional donde esta contenido este documento o set de datos. El CONCYTEC no se hace responsable por los contenidos (publicaciones y/o datos) accesibles a través del Repositorio Nacional Digital de Ciencia, Tecnología e Innovación de Acceso Abierto (ALICIA).