Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle

Descripción del Articulo

La presente investigación aborda la problemática de la falta de práctica de los saberes ancestrales del territorio, que algunos miembros de la misma comunidad evitan transmitir a sus hijos, por considerar que estos saberes no sirven para sus estudios. Con esta investigación se quiere recuperar saber...

Descripción completa

Detalles Bibliográficos
Autor: Roman Huaman, Yordi
Formato: tesis de grado
Fecha de Publicación:2024
Institución:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
Repositorio:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
Lenguaje:español
OAI Identifier:oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/194
Enlace del recurso:http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/194
Nivel de acceso:acceso abierto
Materia:Saberes Ancestrales
territorio sagrado
Educación Intercultural Bilingüe
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
id EESPPUKLLA_3642f96b35fc089f552c231c70f5b051
oai_identifier_str oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/194
network_acronym_str EESPPUKLLA
network_name_str EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
repository_id_str
dc.title.es_PE.fl_str_mv Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
title Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
spellingShingle Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
Roman Huaman, Yordi
Saberes Ancestrales
territorio sagrado
Educación Intercultural Bilingüe
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
title_short Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
title_full Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
title_fullStr Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
title_full_unstemmed Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
title_sort Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molle
author Roman Huaman, Yordi
author_facet Roman Huaman, Yordi
author_role author
dc.contributor.advisor.fl_str_mv Guevara Zambrano, Carlos Andrés
dc.contributor.author.fl_str_mv Roman Huaman, Yordi
dc.subject.es_PE.fl_str_mv Saberes Ancestrales
territorio sagrado
Educación Intercultural Bilingüe
topic Saberes Ancestrales
territorio sagrado
Educación Intercultural Bilingüe
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
dc.subject.ocde.es_PE.fl_str_mv https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01
description La presente investigación aborda la problemática de la falta de práctica de los saberes ancestrales del territorio, que algunos miembros de la misma comunidad evitan transmitir a sus hijos, por considerar que estos saberes no sirven para sus estudios. Con esta investigación se quiere recuperar saberes ancestrales del territorio de la comunidad de Mollemolle, Cusco, como una manera de acercar a los estudiantes a los saberes ancestrales; dando más importancia a éstos desde la escuela misma. Para esto se indagaron los temas centrales que fueron Territorio Sagrado, Educación Intercultural Bilingüe y Saberes Ancestrales, los cuales se integran en la elaboración y desarrollo de un Proyecto de Aprendizaje construido desde una práctica cultural ancestral identificada con los sabios de la comunidad, llamada tutapa, que reúne cuatro saberes ancestrales el takapay o p’anapay, aha ruway, taclla y haywarikuy, los cuales fueron incorporados en este proyecto de aprendizaje para trabajar con y para los estudiantes del ciclo IV de la Institución Educativa Mollemolle, con el objetivo de fomentar su identidad cultural. Esta investigación arrojó, entre otros resultados, la integración de aprendizajes curriculares con saberes ancestrales y dejó reflexiones importantes en la misma comunidad, como la recuperación de la tutapa desde sus prácticas ancestrales.
publishDate 2024
dc.date.accessioned.none.fl_str_mv 2025-06-02T22:59:28Z
dc.date.available.none.fl_str_mv 2025-06-02T22:59:28Z
dc.date.issued.fl_str_mv 2024-11-25
dc.type.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/bachelorThesis
dc.type.version.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/publishedVersion
format bachelorThesis
status_str publishedVersion
dc.identifier.uri.none.fl_str_mv http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/194
url http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/194
dc.language.iso.es_PE.fl_str_mv spa
language spa
dc.relation.ispartof.fl_str_mv SUNEDU
dc.rights.es_PE.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.rights.uri.es_PE.fl_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
eu_rights_str_mv openAccess
rights_invalid_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
dc.format.es_PE.fl_str_mv application/pdf
dc.publisher.es_PE.fl_str_mv Asociación Pukllasunchis
dc.publisher.country.es_PE.fl_str_mv PE
dc.source.none.fl_str_mv reponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
instname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
instacron:EESPPUKLLASUNCHIS
instname_str Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis
instacron_str EESPPUKLLASUNCHIS
institution EESPPUKLLASUNCHIS
reponame_str EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
collection EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional
bitstream.url.fl_str_mv http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/1/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/2/license.txt
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/3/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf.txt
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/4/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf.jpg
bitstream.checksum.fl_str_mv 7635fe98bb083ebab4a8109b3cbe5caf
8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33
6ab81b2f2f14b0688a4a5008bb708533
e307bbd80ad65bef072a8fae22958ca8
bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv MD5
MD5
MD5
MD5
repository.name.fl_str_mv Repositorio EESP Pukllasunchis
repository.mail.fl_str_mv repositorio@pukllasunchis.org
_version_ 1835473111600857088
spelling Guevara Zambrano, Carlos AndrésRoman Huaman, Yordi2025-06-02T22:59:28Z2025-06-02T22:59:28Z2024-11-25http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/194La presente investigación aborda la problemática de la falta de práctica de los saberes ancestrales del territorio, que algunos miembros de la misma comunidad evitan transmitir a sus hijos, por considerar que estos saberes no sirven para sus estudios. Con esta investigación se quiere recuperar saberes ancestrales del territorio de la comunidad de Mollemolle, Cusco, como una manera de acercar a los estudiantes a los saberes ancestrales; dando más importancia a éstos desde la escuela misma. Para esto se indagaron los temas centrales que fueron Territorio Sagrado, Educación Intercultural Bilingüe y Saberes Ancestrales, los cuales se integran en la elaboración y desarrollo de un Proyecto de Aprendizaje construido desde una práctica cultural ancestral identificada con los sabios de la comunidad, llamada tutapa, que reúne cuatro saberes ancestrales el takapay o p’anapay, aha ruway, taclla y haywarikuy, los cuales fueron incorporados en este proyecto de aprendizaje para trabajar con y para los estudiantes del ciclo IV de la Institución Educativa Mollemolle, con el objetivo de fomentar su identidad cultural. Esta investigación arrojó, entre otros resultados, la integración de aprendizajes curriculares con saberes ancestrales y dejó reflexiones importantes en la misma comunidad, como la recuperación de la tutapa desde sus prácticas ancestrales.Abstract The present research addresses the problem of the lack of practice of the ancestral knowledge of the territory, which some members of the same community avoid transmitting to their children, considering that this knowledge is not useful for their studies. This research aims to recover ancestral knowledge from the territory of the Mollemolle community, Cusco, as a way to bring students closer to ancestral knowledge; giving more importance to these from the school itself. For this, the central themes that were investigated were Sacred Territory, Bilingual Intercultural Education and Ancestral Knowledge, which are integrated into the elaboration and development of a Learning Project built from an ancestral cultural practice identified with the wise men and women of the community, called tutapa. which brings together four ancestral knowledges, takapay or p’anapay, aha ruway, taclla and haywarikuy, which were incorporated into this learning project to work with and for the students of cycle IV of the Mollemolle Educational Institution, with the aim of promoting their cultural identity. This research yielded, among other results, the integration of curricular learning with ancestral knowledge and left important reflections in the community itself, such as the recovery of the tutapa from its ancestral practices. Keywords: Ancestral Knowledge, Sacred Territory, Bilingual Intercultural Education, Tutapa, p’anapay, aha ruway, Taclla, Haywarikuy.Pisi rimayllapi willasayki Kay investigacion niska, allpamanta ñawpa yachaykunata mana rurashkamanta llakitami rikun, chaytami wakin ayllullaktamanta runakuna mana wawankunaman kachachinkuchu, kay yachayka mana yachanapak allichu kashkata rikushpa. Kay investigacion ñawpa yachaykunata Mollemolle ayllullaktamanta, Cusco llaktamanta, kutin hapinatami munan, yachakukkunata ñawpa yachaykunaman asuykachinkapak; kaykunata aswan chaninchaspa kikin yachaywasimantapacha. Chaypaqmi investigasqa karqan chawpi temakuna, chaykunan karqan Territorio Sagrado, Educación Intercultural Bilingüe, Conocimiento Ancestral nisqakuna, chaykunan huñusqa kashan huk Proyecto de Aprendizaje nisqa elaboración nisqapi, wiñachiypi ima, chaymi ruwasqa karqan huk práctica cultural ancestral nisqamanta, llaqtaq yachaysapa runakunawan riqsichisqa, tutapa nisqa. Chaymi tawa ñawpaq yachaykunata huñun, takapay utaq p’anapay, aha ruway, taclla hinaspa haywarikuy, chaykunatam kay yachay proyectoman churarqaku Institución Educativa Mollemollepa ciclo IV nisqapi yachakuqkunawan llamkanankupaq, identidad culturalninkuta riqsichinankupaq. Kay investigacion niska, wak ruwaykunawan ima, curricular yachaywan ñawpaq yachaykunawan tinkuchiyta qusqa, chantapis kikin ayllupi ancha chaniyuq yuyaymanaykunata saqirqa, ahinataq tutapa ñawpaq ruwayninkunamanta kutichiynin. Chanin rimaykuna: Yachaykuna Ñawpaqkunamanta, Sumaq Pacha, Yachay Ayni Rimanakuy, Tutapa, p’anapay, aha ruway, Taclla, Haywarikuyapplication/pdfspaAsociación PukllasunchisPEinfo:eu-repo/semantics/openAccesshttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/Saberes Ancestralesterritorio sagradoEducación Intercultural Bilingüehttps://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01Territorio sagrado y escuela: Los saberes de la Tutapa para comenzar a hacer chacra, como Proyecto de Aprendizaje para estudiantes de V ciclo de la IE Molle Molleinfo:eu-repo/semantics/bachelorThesisinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionreponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucionalinstname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchisinstacron:EESPPUKLLASUNCHISSUNEDUhttps://orcid.org/0000-0002-2972-3929001918674https://purl.org/pe-repo/renati/type#tesishttps://purl.org/pe-repo/renati/nivel#tituloProfesional112096Eguiluz Duffy, Cecilia MaríaVillavicencio Callo, TanyaConde Marquina, Antonieta74363910Licenciado en Educación Primaria Intercultural BilingüeEducación Primaria Intercultural BilingüeEscuela de Educación Superior Pedagógica Privada PukllasunchisORIGINALTESIS Roman Huaman, Yordi.pdfTESIS Roman Huaman, Yordi.pdfTesis para optar el título profesional de Licenciado en Educación Primaria Intercultural Bilingüeapplication/pdf6010077http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/1/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf7635fe98bb083ebab4a8109b3cbe5cafMD51LICENSElicense.txtlicense.txttext/plain; charset=utf-81748http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/2/license.txt8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33MD52TEXTTESIS Roman Huaman, Yordi.pdf.txtTESIS Roman Huaman, Yordi.pdf.txtExtracted texttext/plain308699http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/3/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf.txt6ab81b2f2f14b0688a4a5008bb708533MD53THUMBNAILTESIS Roman Huaman, Yordi.pdf.jpgTESIS Roman Huaman, Yordi.pdf.jpgGenerated Thumbnailimage/jpeg5285http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/194/4/TESIS%20Roman%20Huaman%2c%20Yordi.pdf.jpge307bbd80ad65bef072a8fae22958ca8MD54PUK/194oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/1942025-06-03 03:01:11.201Repositorio EESP Pukllasunchisrepositorio@pukllasunchis.orgTk9URTogUExBQ0UgWU9VUiBPV04gTElDRU5TRSBIRVJFClRoaXMgc2FtcGxlIGxpY2Vuc2UgaXMgcHJvdmlkZWQgZm9yIGluZm9ybWF0aW9uYWwgcHVycG9zZXMgb25seS4KCk5PTi1FWENMVVNJVkUgRElTVFJJQlVUSU9OIExJQ0VOU0UKCkJ5IHNpZ25pbmcgYW5kIHN1Ym1pdHRpbmcgdGhpcyBsaWNlbnNlLCB5b3UgKHRoZSBhdXRob3Iocykgb3IgY29weXJpZ2h0Cm93bmVyKSBncmFudHMgdG8gRFNwYWNlIFVuaXZlcnNpdHkgKERTVSkgdGhlIG5vbi1leGNsdXNpdmUgcmlnaHQgdG8gcmVwcm9kdWNlLAp0cmFuc2xhdGUgKGFzIGRlZmluZWQgYmVsb3cpLCBhbmQvb3IgZGlzdHJpYnV0ZSB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gKGluY2x1ZGluZwp0aGUgYWJzdHJhY3QpIHdvcmxkd2lkZSBpbiBwcmludCBhbmQgZWxlY3Ryb25pYyBmb3JtYXQgYW5kIGluIGFueSBtZWRpdW0sCmluY2x1ZGluZyBidXQgbm90IGxpbWl0ZWQgdG8gYXVkaW8gb3IgdmlkZW8uCgpZb3UgYWdyZWUgdGhhdCBEU1UgbWF5LCB3aXRob3V0IGNoYW5naW5nIHRoZSBjb250ZW50LCB0cmFuc2xhdGUgdGhlCnN1Ym1pc3Npb24gdG8gYW55IG1lZGl1bSBvciBmb3JtYXQgZm9yIHRoZSBwdXJwb3NlIG9mIHByZXNlcnZhdGlvbi4KCllvdSBhbHNvIGFncmVlIHRoYXQgRFNVIG1heSBrZWVwIG1vcmUgdGhhbiBvbmUgY29weSBvZiB0aGlzIHN1Ym1pc3Npb24gZm9yCnB1cnBvc2VzIG9mIHNlY3VyaXR5LCBiYWNrLXVwIGFuZCBwcmVzZXJ2YXRpb24uCgpZb3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgdGhlIHN1Ym1pc3Npb24gaXMgeW91ciBvcmlnaW5hbCB3b3JrLCBhbmQgdGhhdCB5b3UgaGF2ZQp0aGUgcmlnaHQgdG8gZ3JhbnQgdGhlIHJpZ2h0cyBjb250YWluZWQgaW4gdGhpcyBsaWNlbnNlLiBZb3UgYWxzbyByZXByZXNlbnQKdGhhdCB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gZG9lcyBub3QsIHRvIHRoZSBiZXN0IG9mIHlvdXIga25vd2xlZGdlLCBpbmZyaW5nZSB1cG9uCmFueW9uZSdzIGNvcHlyaWdodC4KCklmIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uIGNvbnRhaW5zIG1hdGVyaWFsIGZvciB3aGljaCB5b3UgZG8gbm90IGhvbGQgY29weXJpZ2h0LAp5b3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgeW91IGhhdmUgb2J0YWluZWQgdGhlIHVucmVzdHJpY3RlZCBwZXJtaXNzaW9uIG9mIHRoZQpjb3B5cmlnaHQgb3duZXIgdG8gZ3JhbnQgRFNVIHRoZSByaWdodHMgcmVxdWlyZWQgYnkgdGhpcyBsaWNlbnNlLCBhbmQgdGhhdApzdWNoIHRoaXJkLXBhcnR5IG93bmVkIG1hdGVyaWFsIGlzIGNsZWFybHkgaWRlbnRpZmllZCBhbmQgYWNrbm93bGVkZ2VkCndpdGhpbiB0aGUgdGV4dCBvciBjb250ZW50IG9mIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uLgoKSUYgVEhFIFNVQk1JU1NJT04gSVMgQkFTRUQgVVBPTiBXT1JLIFRIQVQgSEFTIEJFRU4gU1BPTlNPUkVEIE9SIFNVUFBPUlRFRApCWSBBTiBBR0VOQ1kgT1IgT1JHQU5JWkFUSU9OIE9USEVSIFRIQU4gRFNVLCBZT1UgUkVQUkVTRU5UIFRIQVQgWU9VIEhBVkUKRlVMRklMTEVEIEFOWSBSSUdIVCBPRiBSRVZJRVcgT1IgT1RIRVIgT0JMSUdBVElPTlMgUkVRVUlSRUQgQlkgU1VDSApDT05UUkFDVCBPUiBBR1JFRU1FTlQuCgpEU1Ugd2lsbCBjbGVhcmx5IGlkZW50aWZ5IHlvdXIgbmFtZShzKSBhcyB0aGUgYXV0aG9yKHMpIG9yIG93bmVyKHMpIG9mIHRoZQpzdWJtaXNzaW9uLCBhbmQgd2lsbCBub3QgbWFrZSBhbnkgYWx0ZXJhdGlvbiwgb3RoZXIgdGhhbiBhcyBhbGxvd2VkIGJ5IHRoaXMKbGljZW5zZSwgdG8geW91ciBzdWJtaXNzaW9uLgo=
score 13.95948
Nota importante:
La información contenida en este registro es de entera responsabilidad de la institución que gestiona el repositorio institucional donde esta contenido este documento o set de datos. El CONCYTEC no se hace responsable por los contenidos (publicaciones y/o datos) accesibles a través del Repositorio Nacional Digital de Ciencia, Tecnología e Innovación de Acceso Abierto (ALICIA).