Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco
Descripción del Articulo
Esta investigación titulada Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural, se sitúa en la Comunidad de Amaru, en Pisac de la Región Cusco. Está basada en el uso del Watuchiy o adivinanzas como estrategi...
Autores: | , |
---|---|
Formato: | tesis de grado |
Fecha de Publicación: | 2024 |
Institución: | Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis |
Repositorio: | EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional |
Lenguaje: | español |
OAI Identifier: | oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/140 |
Enlace del recurso: | http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/140 |
Nivel de acceso: | acceso abierto |
Materia: | adivinanzas quechuas fortalecimiento de la lengua quechua estrategia de aprendizaje https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01 |
id |
EESPPUKLLA_3aaa6f58a9932961e2e960cfd0768660 |
---|---|
oai_identifier_str |
oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/140 |
network_acronym_str |
EESPPUKLLA |
network_name_str |
EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional |
repository_id_str |
|
dc.title.es_PE.fl_str_mv |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
title |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
spellingShingle |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco Bocangel Hermoza, Sheila adivinanzas quechuas fortalecimiento de la lengua quechua estrategia de aprendizaje https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01 |
title_short |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
title_full |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
title_fullStr |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
title_full_unstemmed |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
title_sort |
Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cusco |
author |
Bocangel Hermoza, Sheila |
author_facet |
Bocangel Hermoza, Sheila Flores Huaraya, Beatriz |
author_role |
author |
author2 |
Flores Huaraya, Beatriz |
author2_role |
author |
dc.contributor.advisor.fl_str_mv |
Villavicencio Callo, Tanya |
dc.contributor.author.fl_str_mv |
Bocangel Hermoza, Sheila Flores Huaraya, Beatriz |
dc.subject.es_PE.fl_str_mv |
adivinanzas quechuas fortalecimiento de la lengua quechua estrategia de aprendizaje |
topic |
adivinanzas quechuas fortalecimiento de la lengua quechua estrategia de aprendizaje https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01 |
dc.subject.ocde.es_PE.fl_str_mv |
https://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01 |
description |
Esta investigación titulada Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural, se sitúa en la Comunidad de Amaru, en Pisac de la Región Cusco. Está basada en el uso del Watuchiy o adivinanzas como estrategia educativa, está enfocada en fortalecer el uso de la lengua quechua de los estudiantes de educación primaria a través de los watuchikuy o adivinanzas. El estudio centró su trabajo en la zona de práctica cultural de la comunidad de Amaru donde recogimos, entrevistas y testimonios. De la misma manera, recuperamos algunos espacios, contextos comunicativos y vivencias en relación a las adivinanzas en quechua. También, logramos que los padres de familia reflexionen sobre su lengua quechua, su lengua de herencia. Asimismo, recogimos el significado de los watuchikuy de los integrantes de la comunidad, que eran los alumnos, el director y los educadores de la institución educativa intervenida. Nace ya que observamos la problemática de la falta de uso del quechua en la comunidad, por ende de los estudiantes. En respuesta a esta realidad, proponemos un material educativo el cual ayudará a la enseñanza y valoración de la raíz cultural del quechua, por parte de la población en general pero en concreto de los estudiantes. Este material contiene recomendaciones y adivinanzas del propio contexto y cultura. |
publishDate |
2024 |
dc.date.accessioned.none.fl_str_mv |
2025-06-02T05:15:02Z |
dc.date.available.none.fl_str_mv |
2025-06-02T05:15:02Z |
dc.date.issued.fl_str_mv |
2024-06-03 |
dc.type.es_PE.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/bachelorThesis |
dc.type.version.es_PE.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/publishedVersion |
format |
bachelorThesis |
status_str |
publishedVersion |
dc.identifier.uri.none.fl_str_mv |
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/140 |
url |
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/140 |
dc.language.iso.es_PE.fl_str_mv |
spa |
language |
spa |
dc.relation.ispartof.fl_str_mv |
SUNEDU |
dc.rights.es_PE.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
dc.rights.uri.es_PE.fl_str_mv |
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ |
eu_rights_str_mv |
openAccess |
rights_invalid_str_mv |
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ |
dc.format.es_PE.fl_str_mv |
application/pdf |
dc.publisher.es_PE.fl_str_mv |
Asociación Pukllasunchis |
dc.publisher.country.es_PE.fl_str_mv |
PE |
dc.source.none.fl_str_mv |
reponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional instname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis instacron:EESPPUKLLASUNCHIS |
instname_str |
Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchis |
instacron_str |
EESPPUKLLASUNCHIS |
institution |
EESPPUKLLASUNCHIS |
reponame_str |
EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional |
collection |
EESPPUKLLASUNCHIS - Institucional |
bitstream.url.fl_str_mv |
http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/1/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/2/license.txt http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/3/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf.txt http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/4/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf.jpg |
bitstream.checksum.fl_str_mv |
5b896c49037a0df49cd18a2801caa1b1 8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33 48213ec19db91e892e88009bc8b27c97 64b7cdd5aa4dea18ce0b0de550a2aed8 |
bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv |
MD5 MD5 MD5 MD5 |
repository.name.fl_str_mv |
Repositorio EESP Pukllasunchis |
repository.mail.fl_str_mv |
repositorio@pukllasunchis.org |
_version_ |
1835473105600905216 |
spelling |
Villavicencio Callo, TanyaBocangel Hermoza, SheilaFlores Huaraya, Beatriz2025-06-02T05:15:02Z2025-06-02T05:15:02Z2024-06-03http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/handle/PUK/140Esta investigación titulada Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural, se sitúa en la Comunidad de Amaru, en Pisac de la Región Cusco. Está basada en el uso del Watuchiy o adivinanzas como estrategia educativa, está enfocada en fortalecer el uso de la lengua quechua de los estudiantes de educación primaria a través de los watuchikuy o adivinanzas. El estudio centró su trabajo en la zona de práctica cultural de la comunidad de Amaru donde recogimos, entrevistas y testimonios. De la misma manera, recuperamos algunos espacios, contextos comunicativos y vivencias en relación a las adivinanzas en quechua. También, logramos que los padres de familia reflexionen sobre su lengua quechua, su lengua de herencia. Asimismo, recogimos el significado de los watuchikuy de los integrantes de la comunidad, que eran los alumnos, el director y los educadores de la institución educativa intervenida. Nace ya que observamos la problemática de la falta de uso del quechua en la comunidad, por ende de los estudiantes. En respuesta a esta realidad, proponemos un material educativo el cual ayudará a la enseñanza y valoración de la raíz cultural del quechua, por parte de la población en general pero en concreto de los estudiantes. Este material contiene recomendaciones y adivinanzas del propio contexto y cultura.Abstract This research called Strengthening the Use of the Quechua Language in fourth grade primary school students of Educational Institution N° 50181 community of Amaru, district of Pisac, province and region of Cusco, is based on Watuchiy as educational work, focused on the development of students to strengthen their native language through watuchikuy or riddles. In this sense we sought help in the community of Amaru where we collected interviews and testimonies about the Watuchikuy and the spaces where they are spoken, so we were able to recover some of the communicative spaces, for their part the parents were able to reflect on the Quechua language or heritage language, in response the parents said that their children feel ashamed of speaking fluently due to the lack of incentive or because the transmission from before that was repeated from generation to generation no longer occurs. On the other hand, we also collected the meaning of the watuchikuy according to the members of the community, the students, the director and the educators of said Educational Institution. Finally, observing the problems in the community and the students, we propose educational material which will help encourage them to value their cultural roots, the Quechua language and its teaching. That is why this material contains recommendations and riddles from their own context and culture. Keywords: Quechua riddles, strengthening the Quechua language, learning strategy with riddles.Pisi rimayllapi willasayki Kay llank´anaqa llank´arikun imaynatan t´ikarichiwaq qiswa siminchista tawa siq´i wawakunapi yachaywasipi Amaru llaqtapi, chay llank´ayta ruwarikunqa watuchikuykunamanta kay llank´aypin nuqayku t´awhirimuyku Amaru llaqtapi nuqaykun maskharimuyku, tapurikamuyku watuchikuykunamanta. Chay llank´aytan taririyku maykunapin ruwarinku, tarimullaykutaqmi imaynatan ruwanku. Nuqaykun mama taytakunaman riksirichinkun, yuyaychaykunku q’iswa simi rimayninkumanta nillankutaqmi wawakunan p´inqakapunku rimayta allinta kallantakmi pisita rimakapun. Tukuyapuspa qhawariyku mana kapunachu runa siminkupi rimay Amaru llaqtapi chaymi wawakunapaq nuqayku apariyku huy llank’anata sumaktan yanaparinqa yachayninkupi allinta q’iswa siminchispi llank’arinankupak lllaqtankumanta pacha. Chanin rimaykuna: wach’irichiy, qhiswasimi rimay, watuchiy.application/pdfspaAsociación PukllasunchisPEinfo:eu-repo/semantics/openAccesshttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/adivinanzas quechuasfortalecimiento de la lengua quechuaestrategia de aprendizajehttps://purl.org/pe-repo/ocde/ford#5.03.01Watuchi o Adivinanzas para Fortalecer el Uso de la Lengua Quechua en Estudiantes de Cuarto Grado de Primaria en una Institución Educativa Rural de la Región Cuscoinfo:eu-repo/semantics/bachelorThesisinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionreponame:EESPPUKLLASUNCHIS - Institucionalinstname:Escuela de Educacion Superior Pedagogica Privada Pukllasunchisinstacron:EESPPUKLLASUNCHISSUNEDUhttps://orcid.org/0000-0002-6094-375123933005https://purl.org/pe-repo/renati/type#tesishttps://purl.org/pe-repo/renati/nivel#tituloProfesional112096Eguiluz Duffy, Cecilia MaríaSuárez Sánchez, RichardConde Marquina, Antonieta7443763872162027Licenciado en Educación Primaria Intercultural BilingüeEducación Primaria Intercultural BilingüeEscuela de Educación Superior Pedagógica Privada PukllasunchisORIGINALTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdfTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdfTesis para optar el título profesional de Licenciado en Educación Primaria Intercultural Bilingüeapplication/pdf4183262http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/1/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf5b896c49037a0df49cd18a2801caa1b1MD51LICENSElicense.txtlicense.txttext/plain; charset=utf-81748http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/2/license.txt8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33MD52TEXTTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdf.txtTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdf.txtExtracted texttext/plain162557http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/3/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf.txt48213ec19db91e892e88009bc8b27c97MD53THUMBNAILTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdf.jpgTESIS Bocangel Sheyla - Flores Beatriz.pdf.jpgGenerated Thumbnailimage/jpeg5742http://repositorio.pukllasunchis.org/xmlui/bitstream/PUK/140/4/TESIS%20Bocangel%20Sheyla%20-%20Flores%20Beatriz.pdf.jpg64b7cdd5aa4dea18ce0b0de550a2aed8MD54PUK/140oai:repositorio.pukllasunchis.org:PUK/1402025-06-02 03:02:13.446Repositorio EESP Pukllasunchisrepositorio@pukllasunchis.orgTk9URTogUExBQ0UgWU9VUiBPV04gTElDRU5TRSBIRVJFClRoaXMgc2FtcGxlIGxpY2Vuc2UgaXMgcHJvdmlkZWQgZm9yIGluZm9ybWF0aW9uYWwgcHVycG9zZXMgb25seS4KCk5PTi1FWENMVVNJVkUgRElTVFJJQlVUSU9OIExJQ0VOU0UKCkJ5IHNpZ25pbmcgYW5kIHN1Ym1pdHRpbmcgdGhpcyBsaWNlbnNlLCB5b3UgKHRoZSBhdXRob3Iocykgb3IgY29weXJpZ2h0Cm93bmVyKSBncmFudHMgdG8gRFNwYWNlIFVuaXZlcnNpdHkgKERTVSkgdGhlIG5vbi1leGNsdXNpdmUgcmlnaHQgdG8gcmVwcm9kdWNlLAp0cmFuc2xhdGUgKGFzIGRlZmluZWQgYmVsb3cpLCBhbmQvb3IgZGlzdHJpYnV0ZSB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gKGluY2x1ZGluZwp0aGUgYWJzdHJhY3QpIHdvcmxkd2lkZSBpbiBwcmludCBhbmQgZWxlY3Ryb25pYyBmb3JtYXQgYW5kIGluIGFueSBtZWRpdW0sCmluY2x1ZGluZyBidXQgbm90IGxpbWl0ZWQgdG8gYXVkaW8gb3IgdmlkZW8uCgpZb3UgYWdyZWUgdGhhdCBEU1UgbWF5LCB3aXRob3V0IGNoYW5naW5nIHRoZSBjb250ZW50LCB0cmFuc2xhdGUgdGhlCnN1Ym1pc3Npb24gdG8gYW55IG1lZGl1bSBvciBmb3JtYXQgZm9yIHRoZSBwdXJwb3NlIG9mIHByZXNlcnZhdGlvbi4KCllvdSBhbHNvIGFncmVlIHRoYXQgRFNVIG1heSBrZWVwIG1vcmUgdGhhbiBvbmUgY29weSBvZiB0aGlzIHN1Ym1pc3Npb24gZm9yCnB1cnBvc2VzIG9mIHNlY3VyaXR5LCBiYWNrLXVwIGFuZCBwcmVzZXJ2YXRpb24uCgpZb3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgdGhlIHN1Ym1pc3Npb24gaXMgeW91ciBvcmlnaW5hbCB3b3JrLCBhbmQgdGhhdCB5b3UgaGF2ZQp0aGUgcmlnaHQgdG8gZ3JhbnQgdGhlIHJpZ2h0cyBjb250YWluZWQgaW4gdGhpcyBsaWNlbnNlLiBZb3UgYWxzbyByZXByZXNlbnQKdGhhdCB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gZG9lcyBub3QsIHRvIHRoZSBiZXN0IG9mIHlvdXIga25vd2xlZGdlLCBpbmZyaW5nZSB1cG9uCmFueW9uZSdzIGNvcHlyaWdodC4KCklmIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uIGNvbnRhaW5zIG1hdGVyaWFsIGZvciB3aGljaCB5b3UgZG8gbm90IGhvbGQgY29weXJpZ2h0LAp5b3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgeW91IGhhdmUgb2J0YWluZWQgdGhlIHVucmVzdHJpY3RlZCBwZXJtaXNzaW9uIG9mIHRoZQpjb3B5cmlnaHQgb3duZXIgdG8gZ3JhbnQgRFNVIHRoZSByaWdodHMgcmVxdWlyZWQgYnkgdGhpcyBsaWNlbnNlLCBhbmQgdGhhdApzdWNoIHRoaXJkLXBhcnR5IG93bmVkIG1hdGVyaWFsIGlzIGNsZWFybHkgaWRlbnRpZmllZCBhbmQgYWNrbm93bGVkZ2VkCndpdGhpbiB0aGUgdGV4dCBvciBjb250ZW50IG9mIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uLgoKSUYgVEhFIFNVQk1JU1NJT04gSVMgQkFTRUQgVVBPTiBXT1JLIFRIQVQgSEFTIEJFRU4gU1BPTlNPUkVEIE9SIFNVUFBPUlRFRApCWSBBTiBBR0VOQ1kgT1IgT1JHQU5JWkFUSU9OIE9USEVSIFRIQU4gRFNVLCBZT1UgUkVQUkVTRU5UIFRIQVQgWU9VIEhBVkUKRlVMRklMTEVEIEFOWSBSSUdIVCBPRiBSRVZJRVcgT1IgT1RIRVIgT0JMSUdBVElPTlMgUkVRVUlSRUQgQlkgU1VDSApDT05UUkFDVCBPUiBBR1JFRU1FTlQuCgpEU1Ugd2lsbCBjbGVhcmx5IGlkZW50aWZ5IHlvdXIgbmFtZShzKSBhcyB0aGUgYXV0aG9yKHMpIG9yIG93bmVyKHMpIG9mIHRoZQpzdWJtaXNzaW9uLCBhbmQgd2lsbCBub3QgbWFrZSBhbnkgYWx0ZXJhdGlvbiwgb3RoZXIgdGhhbiBhcyBhbGxvd2VkIGJ5IHRoaXMKbGljZW5zZSwgdG8geW91ciBzdWJtaXNzaW9uLgo= |
score |
13.982926 |
Nota importante:
La información contenida en este registro es de entera responsabilidad de la institución que gestiona el repositorio institucional donde esta contenido este documento o set de datos. El CONCYTEC no se hace responsable por los contenidos (publicaciones y/o datos) accesibles a través del Repositorio Nacional Digital de Ciencia, Tecnología e Innovación de Acceso Abierto (ALICIA).
La información contenida en este registro es de entera responsabilidad de la institución que gestiona el repositorio institucional donde esta contenido este documento o set de datos. El CONCYTEC no se hace responsable por los contenidos (publicaciones y/o datos) accesibles a través del Repositorio Nacional Digital de Ciencia, Tecnología e Innovación de Acceso Abierto (ALICIA).